اولین کسی که خداوند در قرآن به کنایه نام برده و مورد طعن قرار داده

محمد بن العباس الماهیار البزاز معروف به ابن الجحام رضوان الله علیه از علمای بزرگ امامیه روایت کرده است:

(۱۳۷) عن محمد بن إسماعيل (رحمه الله)، بإسناده عن جعفر بن محمّد الطيّار، عن أبي الخطّاب، عن أبي عبد الله (عليه السلام) أنّه قال: «والله ما كنّى الله في كتابه حتى قال: (يَاوَيلَتَى لَيتَنِي لَم أَتَّخِذ فُلاناً خَلِيلاً) وإنَّما هي في مصحف عليّ (عليه السلام): يا ويلتى ليتني لم أتخذ الثاني خليلاً وسيظهر يوماً».

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: به خدا قسم خداوند در کتابش کسی را به کنایه نام نبرده و یاد نکرده بود تا آنکه فرمود: «يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا» (وای بر من، ای کاش فلانی را دوست خود نگرفته بودم؛ سوره فرقان، آیه ۲۸) و در مصحف (قرآن) حضرت امیر المومنین علیه السلام این آیه این‌چنین آمده است: «يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ الثَّانِيَ خَلِيلًا وَ سَيَظْهَرُ يَوْماً». (وای بر من، کاش دومی (عمر بن خطاب) را دوست و رفیق خود نمی‌گرفتم و به زودی روزی این واقعه آشکار خواهد شد.)

تاویل ما نزل من القرآن الکریم فی النبی و آله صلی الله علیهم، تالیف محمد بن العباس الماهیار البزاز معروف به ابن الجحام، صفحه ۱۹۳، حدیث ۱۳۷، چاپ انتشارات الهادی



کنز جامع الفوائد و دافع المعاند، تالیف علم بن سیف بن منصور نجفی حلی، جلد ۱، صفحه ۳۵۰، حدیث ۳۶۷، چاپ انتشارات العتبة الحسینیة المقدسة



تاویل الآیات الظاهرة، تالیف سید شرف الدین استرآبادی، صفحه ۳۷۱، چاپ موسسه النشر الاسلامی



بحار الانوار، تالیف علامه مجلسی، جلد ۳۰، صفحه ۲۴۵، حدیث ۱۱۱، چاپ دار الرضا



احمد بن محمد السیاری رضوان الله علیه نیز همین روایت را نقل کرده، با این تفاوت که در روایت وی جای واژه «الثانی» واژه «زفر» به کنایه از عمر بن خطاب به کار رفته، که البته تفاوتی در اصل معنا و مفهوم حدیث ایجاد نمی‌کند.

القراءات، تالیف احمد بن محمد السیاری، به تصحیح ایتان کولبرگ و امیرمعزی، صفحه ۹۸، حدیث ۳۸۲، چاپ انتشارات دار بریل