معنی عملی پرستش غیرخدا

معنی عملی پرستش غیرخدا

مرحوم ابن شهر آشوب در تفسیر آیه: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ» (بگو: ای اهل کتاب، بیایید از آن سخنی که پذیرفته ما و شماست پیروی کنیم: آنکه جز خداوند یکتا را نپرستیم و هیچ چیز را شریک او نسازیم و بعضی از ما بعضی دیگر را به جای خداوند به پرستش نگیرد. اگر آنان رویگردان شدند بگو: شاهد باشید که ما مسلمان (تسلیم فرمان خداوند) هستیم؛ سوره آل عمران، آیه ۶۴) روایت کرده است:

لما نزلت هذه الآية‌ قال عدي بن حاتم ما كنا نعبدهم يا رسول الله فقال صلى الله عليه وآله أ ما كانوا يحلون لكم ويحرمون فتأخذون بقولهم قال نعم فقال عليه السلام هو ذاك‌. وقال الصادق عليه السلام في هذه الآية والله ما صلوا ولا صاموا ولكن أحلوا لهم حراما وحرموا عليهم حلالا فعبدوهم وهم لا يشعرون‌.

چون این آیه نازل شد، عدی بن حاتم گفت: ای پیامبر خدا ما اشخاص را نمی‌پرستیدیم. پیامبر صلی الله علیه و آله پرسید: مگر نه آن است که برایتان چیزهایی را حلال و چیزهایی را حرام می‌کردند و شما از سخن آنان پیروی می کردید؟ گفت: چرا. آن حضرت فرمود: این همان است. امام صادق علیه السلام نیز در باره این آیه فرموده است: خدای را سوگند، نه برای آن کسان نماز گزاردند و نه روزه گرفتند، بلکه آن‌ها حرام‌هایی را برایشان حلال کرده و حلال‌هایی را حرام کرده بودند و آنان ندانسته، ایشان را پرستش کردند.

متشابه القرآن و مختلفه، تالیف ابن شهر آشوب، جلد ۱، صفحه ۴۵، چاپ انتشارات بیدار



تفسیر آیه‌های متشابه و مورد اختلاف، تالیف ابو جعفر محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی، ترجمه فارسی از حسین صابری، جلد ۱، صفحه ۱۵۶-۱۵۷، چاپ بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی

بیان قابل تامل ابن شهر آشوب ذیل آیه ۴ سوره حجرات

بیان قابل تامل ابن شهر آشوب ذیل آیه ۴ سوره حجرات

گروهی از سفهاى بنى تمیم نزد حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله آمدند و از پشت حجرات با بی‌ادبی ایشان را خطاب قرار دادند و این عمل بی‌ادبانه سبب ناراحتی ایشان گردید و این آیه نازل شد:

«إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ؛ به حقیقت مردمی که تو را از پشت حجره‌هایت [بی‌ادبانه] به صدای بلند می‌خوانند اکثرشان مردم بی‌عقل و بی‌شعوری هستند؛ سوره حجرات، آیه چهارم».

مرحوم ابن شهر آشوب در ذیل این آیه چنین می‌نویسد:

«والمنادي هو: الأقرع بن حابس التميمي... فكيف حال من دخل داره؟! وضرب ابنته؟! وغصب ملكه؟!»

«مناداکننده بی‌ادب [در این آیه] اقرع بن حابس تمیمی بود. پس به راستی [اگر صدا زدن حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله پشت حجره اینچنین سبب آزرده شدن ایشان شده است، پس] حال کسانی که بدون اجازه داخل خانه پیغمبر شده و به پاره تن ایشان آسیب وارد کرده و ملکش را غصب کردند، چیست؟!»

مثالب النواصب، تالیف ابن شهر آشوب، جلد ۳، صفحه ۲۷۳-۲۷۴، چاپ دار الرضا نجف