تفسیر باطنی سوره طور

تفسیر باطنی سوره طور

در تفسیر عرفانی منسوب به معلم اعظم ربانی حضرت امام صادق علیه السلام آمده است که آن حضرت در تفسیر آیات یک تا هشت از سوره طور: «وَالطُّورِ وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ  وَالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَاقِعٌ مَّا لَهُ مِن دَافِعٍ‏؛ سوگند به طور و كتابى نگاشته‌شده در طومارى گسترده و سوگند به آن خانه آباد و سوگند به سقف بلند و آن درياى شعله‌ور كه عذاب پروردگارت واقع‏‌شدنى است و آن را هيچ بازدارنده‏‌اى نيست» فرمودند:

الطور كلام الله، والكتاب خليل الله، والمسطور أنبياء الله، ورق منشور عيسى عليه السلام، والبيت المعمور فاطمة الزهراء، رض، والسقف المرفوع على المرتضى، كرم الله وجهه، والبحر المسجور محمد صلى الله عليه وآله وسلم، والحكمة في هؤلاء القسم إن عذاب ربك لواقع عن أمتك ماله من دافع يدفعها ويرجعها إليهم. ليس في القرآن آية أرجى لهذه الأمة من هذه الآية بما أقسم الله - تعالى - بأنبياءه بأني أحول عنهم العذاب وأوقع على الكفار فكذلك أعمال المعاصي يدور على رأس المومن يوم القيامة فيحوله الله بفضله عنهم وويل لمن أدركه العذاب وفات عنه الرحمة واللقاء.

«الطور کلام خداست، و کتاب خلیل خدا [حضرت ابراهیم علیه السلام] است، و المسطور (آنچه در آن نوشته شده) انبیای خداوند علیهم السلام هستند، و ورق منشور (طومار گسترده) عیسی علیه السلام است، و البیت المعمور (خانه آباد) فاطمة الزهرا سلام الله علیهاست، و السقف المرفوع (سقف بلند) مرتضی علی علیه السلام است، و البحر المسجور (دریای شعله‌ور) محمد صلی الله علیه و آله است، و حکمت قسم به ایشان این است که به‌راستی عذاب پروردگارت بر امت تو [به سبب انکار ولایت ایشان] واقع خواهد شد و هیچ دافعی برای آن نیست که آن را دفع کند و عذاب به سمت آن‌ها باز خواهد گشت. در قرآن آیه‌ای برای این امت [مومنین به ولایت انبیاء و اوصیاء] امیدبخش‌تر از این آیه نیست که خداوند تعالی به انبیاء [و اوصیاءش] قسم خورده است که عذاب را از آن‌ها دور می‌کند و بر سر کافران [به ولایت ایشان] نازل سازد. همچنین اعمال معاصی بر سر مومن در روز قیامت می‌چرخد و خداوند به فضل خود آن را از آن‌ها دور می‌کند. وای بر کسی که عذاب را درک کند و رحمت و لقاء خداوند را دست بدهد».

تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق علیه السلام، به تصحیح مهدی تدین و علی اصغر میرباقری فرد، صفحه ۳۲۳، چاپ انتشارات سخن

تفسیر باطنی سوره تین در کلام حضرت امام باقر علیه السلام

تفسیر باطنی سوره تین در کلام حضرت امام باقر علیه السلام

حسن بن محمد بن عبد الله الجعفری به نقل از حضرت امام صادق علیه السلام روایت کرده است:

وقال الباقر (عليه السلام): التين الحسن، والزيتون الحسين، وطور سينين على بن أبي طالب، وهذا البلد الأمين فاطمة الزهراء (سلام الله عليهم أجمعين). أقسم الله - تعالى - بهم لفضلهم وشرفهم وكرامة محمد (صلى الله عليه وآله وسلم) وبمحبته. الحسن والحسين وعلي و فاطمة (سلام الله عليهم أجمعين). وقال النبي (صلى الله عليه وآله وسلم): مثل أهل بيتي كمثل سفينة نوح عليه السلام، من ركب فيها نجا ومن تخلف عنها غرق، والحكمة فيما أقسم الله - تعالى - بهم هو أنهم أفضل العالم وأقسم بفضلهم وشرفهم بأن المؤمن.

حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند: منظور از التین [در باطن] حضرت امام حسن، الزیتون حضرت امام حسین، و طور سینین حضرت امیر المومنین علی بن ابی طالب، و البلد الامین حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیهم اجمعین است. خداوند متعال به سبب فضیلت و شرافت آن‌ها و کرامت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و دوستی‌اش، به آنان سوگند یاد کرده است. حسن و حسین و علی و فاطمه سلام الله علیهم اجمعین. حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند: اهل بیت من، همچون کشتی نوح علیه السلامند که هر کس بر آن سوار شد، نجات یافت و هر کس از آن تخلف کرد، غرق شد. حکمت سوگندی که خداوند به ایشان خورد، این است که آنان برترین مردمند و خداوند به برتری و شرافت آنان سوگند یاد کرده است که مومن، در میان همه مردم، بهترین است.

تفسیر القرآن، منسوب به حضرت امام صادق علیه السلام، به روایت حسن بن محمد بن عبد الله الجعفری، صفحه ۱۳۹a، چاپ موسسه The Open School، Chicago

مثل حضرت امیر المومنین علیه السلام مثل نهر عسل است

مثل حضرت امیر المومنین علیه السلام مثل نهر عسل است

امام صادق علیه السلام در تفسیر خود می‌فرمایند:

ويقال: مثل الجنة، مثل المصطفى (صلى الله عليه وآله) ومثل علي المرتضى (عليه السلام) مثل نهر العسل كما قال المصطفى (صلى الله عليه وآله): من أحب عليا فقد استسمك بالعروة الوثقى؛ فكما العسل شفاء الأبدان فكذلك محبة علي (عليه السلام) شفاء الأديان و الأرواح والقلوب والنفوس وكما أن العسل لا يحتمل العيوب وهو صاف، فكذلك علي (عليه السلام) هو ولي الله ووصي رسوله وإمام الهدى ومنار السبيل إلى الجنة، الذي أظهر الحق وكسر الأصنام وبايع البيعتين وهاجر الهجرتين وصلى القبتين وشهد بدرا وحنين ولم يكفر بالله طرفة عين ولنا فيه من الثمرات الحسن (عليه السلام)، ثمرة الإسلام، والحسين (عليه السلام)، مغفرة للمعاصي كيف يكون مستويا من أحبهم مع من خالفهم وأبغضهم، فمحبيهم في الجنان ومبغضيهم في خالد النيران وسقوا ماء حميما فقطع أمعائهم حتى لا ينسع فيه إلا الإنقطاع والحميم والقطران، فطوبى لمن آواهم في قلبه، والويل ثم الويل لمن أبغضهم بعد ما قال النبي (صلى الله عليه وآله): من أبغض عليا فقد أبغضني ومن أبغضني فقد أبغض الله فخصمه الرحمن ويلعنه الديان ويقرنه مع الشيطان ويخلده في النار.

مثل پیامبر صلی الله علیه و آله مثل بهشت است مثل علی علیه السلام مانند نهر عسل است، چنانچه حضرت مصطفی صلی الله علیه و آله فرمودند: هر کس علی علیه السلام را دوست بدارد، به ریسمان محکم الهی متسمک شده است. چنانچه عسل بدن‌ها را شفا می‌دهد، محبت علی علیه السلام ادیان و ارواح و قلب‌ها و جان‌ها را شفا می‌دهد و چنانچه عسل عیوب را در خود نمی‌پذیرد، امیر المومنین علیه السلام صاف است و عیبی ندارد. بدین جهت است که او ولی خدا و وصی رسول خدا صلی الله علیه و آله و امام هدایت و مناره‌ای است که به سوی بهشت هدایت می‌کند. او کسی است که اظهار حق کرد و بت‌ها را شکست و با پیامبر بیعت کرد و با هجرتش هجرت نمود و به دو قبله نماز خواند و بر بدر و حنین گواه بود و هرگز بت نپرستید و ثمره او حضرت حسن علیه السلام، ثمره اسلام است و ثمره دیگرش حضرت حسین علیه السلام عامل بخشش گناهان است. پس چگونه مساوی است کسی آن‌ها دوست دارد با کسی که با آن‌ها مخالفت کرده و دشمنی ورزیده است؟ پس محب آن‌ها در بهشت است و دشمن آن‌ها جاویدان در عذاب جهنم است و با نوشیدن آب حمیم و قطران وجودشان عذاب و متلاشی می‌شود. پس خوشا به حال آن کس که محبت آن‌ها در قلبش است و وای و وای بر کسی که آن‌ها را دشمن بدارد؛ چنانچه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: هر کس علی علیه السلام را دشمن بدارد، من را دشمن داشته است و هر کس با من دشمنی کند، با خدا دشمنی کرده است و خدای رحمان و دیان او را دشمن می‌دارد و لعنت می‌کند و شیطانی قرین و همراه او کرده و در عذاب آتش جاویدان می‌کند.

تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق علیه السلام، صفحه ۳۰۶، چاپ انتشارات سخن